Acının portresi: Mouchette #inceleme

Mouchette, Fransız usta yönetmen Robert Bresson’ın 1967 senesinde çıkan filmi. Bir başka büyük usta Ingmar Bergman’ın da çok sevdiğini belirttiği yapım, 14 yaşında bir kız olan Mouchette’i merkezine alıyor ve çaresizlik, dışlanma, sevgisizlik aşağılanma gibi duygulara parmak basıyor.

Filmin başında Filmin ana karakteri Mouchette’in yatalak olan annesini konuşurken görürüz. Konuşmasında “Ben ölürsem ne yapacaklar?” sorusunu kameraya doğru sorar, sonrasında yönetmen Bresson’ın sakince kullandığı kamerasını boş sandalyeye odaklanırken görürüz. Bu sandalye sahnesi, filmin içindeki çaresizliği belirten ilk sahnedir aslında.

İlk sahnesinden çaresizliğe vurgu yapmaya başlayan Bresson, sonrasında kamerasını ana karakter Mouchette’in kendisine çevirir. Yatalak annesiyle yaşayan Mouchette’e alkolik babası da sürekli şiddet uygulamaktadır. Bu zorluklar içinde yaşayan Mouchette’in hayatını izlerken okulda koro halinde okunan bir şarkıya, şarkıyı bildiği halde katılmaması sebebiyle aidiyet sorunları yaşarken, dışlanırken de görürüz. Okuldaki kişilerin arasına alınmadığı için nefretini insanların, eşyaların üzerine toprak atarak yansıtmaya çalışır Mouchette. Bütün bu zorluklar, dışlanma gibi kavramların üstüne annesi vefat eder Mouchette’in. İntihar etmeye kalkar, başaramaz, sonra tekrar intiharı dener, gene başarılı olamaz.

Mouchette, bu intihar denemelerinden sonra intihar etmeye gittiği nehirde Arsene isimli bir yabancıyla tanışır. Ardından Arsene tarafından istismara uğrar. İstismara uğradıktan sonra evine dönen Mouchette, tekrar intihara karar verir. İntihar etmeye giderken bir tavşanın öldürülmesine şahit olur. Tavşanın ölümünden hiç rahatsız olmayan, aksine bu ölümü izleyen Mouchette’in duygularının bu sahneden yola çıkarak köreldiği söylenebilir. Tavşanın ölümünü izlemesinin üstüne tekrar bir intihar denemesi yapan Mouchette, bu sefer denemesinde başarılı olur ve film biter. Bu çarpıcı sonla beraber Mouchette’in izlenmesi gereken oldukça başarılı bir yapım olduğunu düşünüyorum. Sevgisizlik, yalnızlık, dışlanma gibi kavramları tarafsız ve sade bir biçimde işleyen Robert Bresson ustaya, aynı zamanda kesinlikle Mouchette karakterine başarılı bir şekilde hayat veren Nadine Nortier’e şapka çıkarmak gerek.

Çağatay Efe Mutluay / mutluaycagatayefe@gmail.com