Para kolay kazanılmıyor: Kaç Para Kaç #inceleme

Para kolay kazanılmıyor; Reha Erdem’in 1998 yapımlı Kaç Para Kaç filmi.

Başrollerini Taner Birsel, Bennu Yıldırımlar, Zuhal Gencer ve Engin Alkan oynarken aynı zamanda filmin içinde Ara Güler, Özgür Ozan gibi sürpriz isimler de görmek mümkün.

Geçimini gömlek satarak sağlayan Selim karakteri gayet sessiz, sakin ve insanlara mesafeli bir tiptir. Aynı şekilde parayla olan ilişkisi de öyledir; titiz, tutumlu, paranın nereden geldiğini ve nereye gittiğini iyi hesap eden bir adamdır. Öyle ki, çocukların yerde bulduğu yüz doları diğer veliler gibi paylaşmak bile istemez, oradan uzaklaşır.

Bir akşam eve dönerken önceki müşteriden hemen sonra atladığı taksi ise bir çok şeyi değiştirecekti. Taksinin içinde unutulan para dolu çantayı bir şaşkınlıkla taksiden inerek sahibine doğru koşmaya çalışsa da başarılı olamaz ve çanta elinde kalır. O akşamdan itibaren Selim’de gerginlik ve huzursuzluk eksik olmaz.

Garda gördüğü yabancı adamın cüzdanını çalan hırsızları kovalayacak kadar ahlaklı gözükse de elinde kalan çantayı evde saklamaktan başka hiçbir şey yapmaz. Evde ise çantanın yerini ordan oraya değiştirir; içi bir türlü rahat etmez, iyice paranoyaklaşmaya başlar. Öğrendiği haberle bir veznedarın çalıştığı bankadan tam dört yüz elli bin dolar çaldığını öğrenir; şimdi ise o paranın sahibi kendisidir. Kendi halinde bir yaşam süren Selim’in eline bir anda bu kadar para geçmesinin onun bu küçük ve namuslu hayatını büyük çapta değiştirir.

İlk başlarda ne yapacağını bilemez, hayatını sanki hiçbir şey olmamış gibi devam ettirir. Beraber yaşadığı karısı, kızı ve karısının babasına hiçbir şey çaktırmamaya çalışsa da etrafındakiler onda bir değişiklik olduğunu anlamaya başlar. Sürekli ona ilgisini belli eden boşanmış komşuları Nihal bile durumun farkındadır.

Suçluluk duygusuna bürünür ve etrafından birinin yaptığı şeyi anlayacağından o kadar korkar ki; dükkana müşteri olarak gelen polisten bile saklanmaya çalışır, arkadaşlarıyla para muhabbeti geçince gerilir ve bununla beraber agresifleşmeye de başlar. Yanında çalışan çırağı hiçbir şey yokken kovması ve en ufak bir şeyde insanlara sinirlenmesi gibi; artık bu durum Selim’i değiştirmeye başlar.

Selim’in parayla ilgili harekete geçmesi ise kendi dükkanının soyulmasıyla başlar. Tabi orada da polisi arayamaz ve suçu işten çıkardığı çırağa atar. Bu olaydan sonra ise ilk yaptığı iş parayı bankaya götürerek kasaya koymak olur. Artık parayı sahiplenmiştir fakat içinin hala rahat etmediği ve mutlu olmadığı ortadadır. Kendiyle hesaplaşması ve tüm durumu içine atması sonucu zararsız bir kediye tekme attığı sahnede ise; Selim’in saflığını ve masumluğunu kaybetmeye başladığını görüyoruz.

Kasadan dolarları alıp bozdurmaya başladığında önce karısına hediye almaya başlar, bu zamana kadar alamayız dese de ev almayı düşündüğünden bahseder, karısının artık bulaşıkları elinde yıkamaması için bulaşık makinesi almayı teklif eder. Parayı ailesine harcayarak iyi niyetli ve vicdanını rahatlatmış gözükse de vapurda yaşayacağı karşılaşma bu durumu da bozacaktır. Selim, çalıntı paranın sahibi veznedar ve dükkanı soyan adam bir vapurda karşılaşıp kovalamaca oynarlar. Kendisi yakalanmamayı başarır fakat bu olay onu tekrar kötü yapar ve bundan sonra elindeki parayı kullanma tutumu da değişir.

Elindeki bu yüklü miktardaki parayla yıllardır olmaya çabaladığı iyi insan, eş, baba, esnaf gibi sıfatlardan özgürleşebileceğini fırsatını görmüş ve buna kapılmıştır. Engel olabilecekken suçsuz olan çırağını tutuklatması, komşusu Nihal’in ilgisine karşılık vermeye başlaması, artık parayı suçlu hissetmeden lüzumsuz yere harcaması gibi durumlara düşer.

Yeni aldığı arabayla ailesini tatile çıkarttığında ise gazeteden veznedarın intihar ettiğini öğrenmesiyle beraber İstanbul’a geri döner ve sanki bu sefer bir şeyleri düzeltmeye çabalasa da Selim için artık çok geçtir. Durumu kontrol altına almak onun için imkansız gibi gözükür çünkü ne yapacağını bilmez bir haldedir artık. Elindeki paraların ona iyi gelmediği çok açıktır; yere düşen kağıt parayı bile dükkana gelen müşteriden saklamak için ağzına atıp yuttuğu sahne buna çok iyi örnek olabilir.

Filmin devamında hangi olay olacak, sonu nereye bağlanacak diye düşünürken hiç beklemediğimiz bir son ile şaşırtıyor bizi. Aslında Selim ne plan yapacak ne de durumu düzeltecek haldedir. Sanki geri dönüş yoktur ve kendini kaybetmiştir. Ailesini tatile diye yolladıktan sonra evde komşu Nihal ile basılınca önce sadece perdenin arkasına saklanacağını düşünürken kendini balkondan aşağı atar ve filme cebindeki paralar havada uçuşurken Selim’in cansız bedeniyle veda ederiz.

Sudenur Atabaş / info@refleksif.com